Trong mùa thời tiết thất thường, chăm sóc cho trẻ em bị cúm đúng cách là điều vô cùng quan trọng để giúp con mau hồi phục, tránh biến chứng viêm phổi, viêm tai giữa hay sốt cao kéo dài. Nhiều phụ huynh vẫn còn lúng túng không biết nên cho con ăn uống thế nào, có nên dùng thuốc hạ sốt hay không, và khi nào cần đưa đi khám.

Bài viết dưới đây tổng hợp hướng dẫn chăm sóc cho trẻ em bị cúm theo lời khuyên của các bác sĩ nhi khoa, giúp cha mẹ yên tâm hơn trong quá trình điều trị và theo dõi tại nhà.

1. Hiểu đúng về bệnh cúm ở trẻ em

Bệnh cúm ở trẻ em là một bệnh nhiễm virus đường hô hấp, thường do virus cúm A hoặc B gây ra. Trẻ bị cúm thường có các triệu chứng như:

• Sốt cao 38–40°C,
• Ho, sổ mũi, đau họng,
• Mệt mỏi, chán ăn, đau nhức người,
• Có thể nôn ói hoặc tiêu chảy nhẹ.

Việc chăm sóc cho trẻ em bị cúm không chỉ nhằm hạ sốt hay giảm ho, mà còn giúp tăng sức đề kháng để cơ thể con tự chống lại virus. Bác sĩ khuyến cáo không nên tự ý dùng kháng sinh, vì cúm là do virus, không phải vi khuẩn.

2. Phân biệt cúm A, cúm B và cảm siêu vi ở trẻ

Khi chăm sóc cho trẻ em bị cúm, cha mẹ cần phân biệt giữa cúm A, cúm B và cảm siêu vi vì biểu hiện khá giống nhau nhưng mức độ nặng và cách xử lý lại khác.

• Cúm A: Do virus cúm A (như H1N1, H3N2) gây ra, dễ lây và thường nặng hơn. Trẻ thường sốt cao, mệt lả, ho nhiều, đau nhức toàn thân. Cần theo dõi sát, đưa đi khám nếu sốt không hạ sau 2 ngày.
• Cúm B: Nhẹ hơn cúm A, ít bùng dịch, thường chỉ sốt vừa, ho và sổ mũi nhẹ, hồi phục sau 3–5 ngày nếu được chăm sóc đúng.
• Cảm siêu vi: Do nhiều loại virus đường hô hấp khác nhau gây ra, triệu chứng nhẹ hơn (sốt nhẹ, hắt hơi, sổ mũi, ăn uống vẫn bình thường) và thường tự khỏi sau vài ngày.

Bảng so sánh cúm A, cúm B và cảm siêu vi

Tóm lại, Cúm A dễ biến chứng – cúm B trung bình – siêu vi thường nhẹ.
Cha mẹ nên theo dõi nhiệt độ, tình trạng thở và sức ăn uống của trẻ để chọn cách chăm bệnh đúng cách và liên hệ bác sĩ khi cần.

3. Cách chăm sóc cho trẻ em bị cúm tại nhà – theo lời khuyên bác sĩ

Giữ ấm và nghỉ ngơi đầy đủ

Trẻ bị cúm cần được nghỉ ngơi nhiều hơn bình thường. Hãy để trẻ nằm nơi thoáng mát, tránh gió lùa, nhưng giữ ấm vùng cổ – ngực – bàn chân.
Khi trẻ sốt, không nên ủ quá kín vì dễ khiến thân nhiệt tăng cao hơn. Hãy thay bằng quần áo mỏng, thoáng và lau người bằng khăn ấm ấm (không lạnh) để giúp giảm nhiệt tự nhiên.

Bổ sung đủ nước và dinh dưỡng

Một trong những nguyên tắc quan trọng khi chăm sóc cho trẻ em bị cúm là giữ cơ thể đủ nước. Trẻ thường chán ăn, nên cha mẹ có thể chia nhỏ bữa, cho con dùng các món dễ tiêu như: cháo loãng, súp rau củ, yến chưng ấm, nước ép trái cây, sữa ấm hoặc nước chanh mật ong loãng (với trẻ trên 1 tuổi).

Ngoài ra, tổ yến chưng ấm là thực phẩm được nhiều bác sĩ khuyên dùng trong giai đoạn phục hồi vì cung cấp đạm tự nhiên, axit amin và khoáng chất giúp tăng sức đề kháng và cải thiện giấc ngủ cho trẻ.

Theo dõi nhiệt độ và dùng thuốc hạ sốt đúng liều

Nếu trẻ sốt từ 38,5°C trở lên, bác sĩ khuyên có thể dùng thuốc hạ sốt đúng liều theo cân nặng. Tuy nhiên, không nên lạm dụng và cần theo dõi sát nhiệt độ 3–4 tiếng/lần.
Nếu trẻ sốt cao không hạ hoặc co giật, cần đưa đến cơ sở y tế ngay.

Giữ vệ sinh mũi họng và môi trường xung quanh

Dùng nước muối sinh lý 0,9% nhỏ mũi 2–3 lần/ngày để làm sạch dịch mũi, giúp trẻ dễ thở hơn.
Phòng ngủ nên mở cửa thông thoáng, vệ sinh đồ chơi và vật dụng cá nhân thường xuyên để hạn chế lây lan virus cho người thân.

Không ép ăn và không tự ý dùng kháng sinh

Nhiều cha mẹ vì lo lắng mà ép trẻ ăn hoặc dùng kháng sinh sớm, điều này có thể làm bệnh kéo dài và ảnh hưởng tiêu hóa. Hãy lắng nghe cơ thể con — nếu trẻ không ăn được, có thể chia nhỏ bữa, thay bằng cháo loãng, yến chưng, súp thịt bằm hoặc nước trái cây, giúp cơ thể dễ hấp thu hơn.

3. Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay

Mặc dù đa phần các trường hợp cúm có thể tự khỏi sau 5–7 ngày nếu được chăm sóc đúng cách, nhưng cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay khi có dấu hiệu:

• Sốt trên 39°C kéo dài hơn 3 ngày,
• Ho nhiều, thở nhanh, khó thở,
• Bỏ bú, nôn liên tục, li bì hoặc co giật,
• Môi, đầu ngón tay tái nhợt.

Bác sĩ sẽ kiểm tra để loại trừ các biến chứng nguy hiểm như sốt xuất huyết, viêm phổi, viêm phế quản hoặc bội nhiễm vi khuẩn.

4. Tăng cường đề kháng sau khi khỏi cúm

Sau khi trẻ khỏi bệnh, vẫn nên tiếp tục chăm sóc 1–2 tuần để cơ thể hồi phục hoàn toàn.
Hãy cho trẻ ăn uống đủ chất, ngủ sớm, vận động nhẹ và dùng thực phẩm bổ sung tự nhiên như tổ yến chưng, sữa chua, trái cây tươi. Điều này giúp tăng miễn dịch và hạn chế tái phát cúm trong mùa lạnh.

5. Gợi ý dinh dưỡng phục hồi cho trẻ sau khi bị cúm

Sau khi trẻ hết sốt, giai đoạn phục hồi là lúc cha mẹ nên bổ sung dinh dưỡng nhẹ, dễ tiêu và giàu dưỡng chất tự nhiên để giúp con nhanh lấy lại sức.

Bên cạnh cháo, súp hay trái cây, tổ yến chưng sẵn là lựa chọn được nhiều phụ huynh tin dùng vì cung cấp đạm, axit amin và khoáng chất giúp tăng đề kháng, cải thiện tiêu hóa và ngủ ngon hơn.

Đặc biệt, Yến sào Starbird có dòng Yến Kid vị sữa dâu và vani tự nhiên, được bổ sung canxi và lysine, Vitamin D3, giúp trẻ ăn ngon miệng hơn, tiêu hoá tốt và phục hồi thể lực nhanh sau những ngày bị bệnh.

Với hương vị ngọt thanh tự nhiên từ yến thật, không quá ngọt gắt, vị sữa dâu hoặc vani thơm dịu, giúp kích thích vị giác, trẻ cảm thấy dễ uống hơn và không chối từ, đồng thời hỗ trợ tăng đề kháng và phát triển khỏe mạnh.